HUTBEDEN ÖNCE NAMAZIN
KILINMASI
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafii, ona Süfyan, ona Eyyub es-Sahtiyani anlatmış ki: Ata b. Ebi Rebah'ın şöyle
dediğini duydum: İbnAbbas'tan şöyle duydum: Resulullah (s.a.v) adına şehadet
ederim ki, o, bayram günü bayram hutbesini vermeden önce bayram namazını kıldı,
sonra hutbe okudu. Sesinin kadınlara ulaşmadığını fark edince de onların yanına
geldi, onlara öğüt verdi, vaaz verdi. Sadaka vermelerini emretti. Yanında da
Bilal vardı. Elbisesinin eteğini içine bir şeyler koyacakmış gibi tutarak
duruyordu. Kadınlar yüzük, halka gibi takılarını Bilal'ın eteğine atmaya
başladılar. Tahric. Buhari, 1/51;
Müslim, 2/602.
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafii, ona İbrahim b. Muhammed demiş ki: Bana Ebu Bekir b. Ömer b. Abdulaziz,
Salim b. Abdullah'tan, o da İbn Ömer'den şöyle rivayet etti: Hz. Peygamber
(s.a.v), Ebu Bekir ve Ömer, her iki bayram namazında, önce bayram namazını
kılarlardı, sonra hutbe okurlardı. Tahric:
Buhari, 1/305; Müslim, 2/605.
Bize Rebi' haber verdi:
Ona Şafii, ona İbrahim, ona Ömer b. Nafi', ona babası, ona da İbn Ömer rivayet
etmiş: Resulullah (s.a.v), Ebu Bekir, Ömer ve Osman her iki bayramda önce namaz
kılarlardı, sonra hutbe okurlardı. Tahric:
Marife, 3/45.
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafii, ona İbrahim, ona da Muhammed b. Aclan, ona İyad b. Abdullah b. Sa'd b.
Ebu Sarah anlatmış ki: Ebu Said şöyle demiş: Mervan bana ve (adını
hatırlayamadığım) bir başkasına bir adam gönderdi. Adam bizimle beraber bayram
namazının kılınacağı musallaya doğru yürüdü. Oraya vardığımızda doğrudan
minbere yöneldi, hutbe okumak üzere çıkmak istedi. Onu kendime doğru çektim.
Bana dedi ki: "Ey Ebu Said! Bildiğin uygulama terk edildi." Ebu Said
dedi ki: Üç kere kendi kendime şöyle dedim: Allah'a yemin ederim ki onun yerine
kötü bir şeyden başka bir şey getirmezsiniz. Tahric:
Buhari, 1/302; Müslim, 2/605.
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafi1, ona İbrahim, ona Davud b. Husayn, ona Abdullah b. Yezid el-Hatmi şöyle
rivayet etmiş: Hz. Peygamber (s.a.v), Ebu Bekir, Ömer ve Osman, bayram
namazlarında önce namaz kılar, sonra hutbe okurlardı. Derken Muaviye başa geçti
ve bayram namazlarında hutbeyi namazın önüne geçirdi. Tahric: Marife,3/45.
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafi1, ona İbrahim, ona Zeyd b. Eslem, ona İyad b. Abdullah b. Sa'd rivayet
etmiş ki: Ebu Said el-Hudri şöyle demiştir: Resulullah (s.a.v) Ramazan ve
Kurban bayramlarında önce namaz kılar, sonra hutbe okurdu. Bkz. (536) nolu hadisin tahrici.
Bize Rebi' anlattı: Ona
Şafii, ona İbrahim, ona Vehb b. Keysan rivayet etmiş ki: İbn Zübeyr'in bayram
namazında önce namaz kıldığını, sonra hutbe okuduğunu gördüm. İbn Keysan
devamla şöyle dedi: Resulullah (s.a.v)'in sünnetleri, namaza varıncaya kadar
değiştirildi. Tahric: ibn Hanbel,
5/450-451.
İmam Şafii (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: Biz de bu rivayetlerde sözü edilen uygulamayı esas alıyoruz.
Bu rivayetlerde başka hususlara ilişkin deliller de vardır. Bunlardan biri de
imamın ayakta ve minber gibi herhangi bir yüksekliğe çıkmadan yerde hutbe
okumasının bir sakıncasının olmadığıdır. Ebu Said, Resulullah (s.a.v)'den böyle
rivayet etmiştir.
İmamın, bineğinin
sırtında bayram hutbesini okumasının da bir sakıncası yoktur:
Bize Rebi' şöyle anlattı:
Bize Şafii, ona İbrahim, ona Hişam b. Hassan, ona İbn Sirin şöyle rivayet
etmiştir: Resulullah (s.a.v) Ramazan ve Kurban bayramlarında namazı
tamamladıktan sonra bineğinin sırtında hutbe okurdu. Tahric: Marife, 3/48; Buhari, 1/41; Müslim, 3/1306.
İmam Şafi1 (Allah rahmet
etsin) şöyle dedi: İmamın bayram hutbesini minberde okumasının da bir sakıncası
yoktur. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v)'in Cuma hutbesini minberde okuduğu
bilinmektedir. Ondan önce de bir hurma kütüğünün üzerine çıkarak ayakta okurdu
hutbeyi.
Rivayetlerden
çıkardığımız başka bir delil de şudur: Bir erkeğin sadece erkeklere hutbe
okumasının sakıncası yoktur. Eğer hutbesini kadınların ve bir kısım erkeklerin
duyamadıklarını fark ederse, onların yanına gidip onların duyabilecekleri daha
hafifbir sesle onlara hitap etmesinin herhangi bir sakıncası yoktur. Ama böyle
yapması vacip değildir. Çünkü Peygamberimiz (s.a.v)'in, -birçok kere hutbe
vermiş olmasına rağmen- bir kereden fazla böyle yaptığına dair herhangi bir
rivayet yoktur.
Bu delillerden biri de
Peygamberimiz (s.a.v)'in bir kere böyle yaptığı, sonra terk ettiği ve terk
edişinin daha çok olduğudur.
İmam, bayramlarda ancak
ayakta hutbe verebilir. Çünkü Resulullah (s.a.v) bayram hutbelerini ayakta
vermiştir. Ama imamın bir rahatsızlığı varsa oturarak hutbe okuması caiz olur.
Tıpkı bir rahatsızlıktan dolayı oturarak namaz kılmanın caiz olduğu gibi ...
İmam bayramlarda önce
namaz kılar, sonra hutbe okur. Namazdan önce hutbe okursa bana göre namazdan
sonra yeniden hutbe okuması gerekir. Ama bunu yapmazsa namazı iade etmesi
gerekmediği gibi kefaret vermesi de gerekmez. Aynı şekilde bayram namazını
kılar ve hutbe okumazsa; namazı da, hutbeyi de iade etmesi gerekmez.
Tıpkı Cuma hutbelerinde
olduğu gibi iki hutbe okur ve iki hutbe arasında da oturur.
Sonraki için tıkla:
İKİ BAYRAM
NAMAZINDA TEKBİR GETİRMEK